Zó voorkom je overprikkeling bij je baby - 5 tips

Als kersverse ouder wil je niets liever dan een tevreden baby. Maar soms lijkt je kleintje plotseling ontroostbaar, oververmoeid of extreem hangerig. Misschien voelt je baby zich overprikkeld. In deze blog duiken we in wat overprikkeling is, hoe je het herkent, hoe het verwerken van zintuigelijke prikkels gaat en wat je kunt doen om je kindje te helpen. We kijken hierbij vanuit het Infant Mental Health (IMH)-perspectief: de wetenschap achter de vroege ouder-kindrelatie en het belang van een veilige start.

Wat is overprikkeling?

Overprikkeling ontstaat wanneer een baby meer prikkels binnenkrijgt dan de jonge hersenen kunnen verwerken. Denk aan harde geluiden, fel licht, drukke gezichten, aanrakingen en geuren. Voor een pasgeborene is de wereld overweldigend; alles is nieuw! Waar wij ongemerkt veel kunnen filteren, moet je baby dit nog leren.

Tekenen van overprikkeling kunnen zijn:

• Wegkijken of oogjes dichtknijpen

• Onrustig bewegen of juist verstijven

• Veel huilen of moeilijk in slaap vallen

• Snel schrikken of gespannen handjes en voetjes

• Hoog, gillerig huilen

Sensorische integratie en prikkeldrempels

De manier waarop een mens prikkels verwerkt, heet sensorische integratie. Dit betekent dat de hersenen informatie uit de zintuigen (zien, horen, voelen, ruiken, proeven) combineren en begrijpen. Je baby integreert alle informatie die het krijgt van de zintuigen om de wereld om zich heen te leren kennen en erop te reageren.

Ieder kind heeft een eigen prikkeldrempel:

• Lage prikkeldrempel → je baby reageert snel op prikkels en raakt sneller overprikkeld.

• Hoge prikkeldrempel → je baby lijkt juist minder snel last te hebben van prikkels en zoekt soms extra stimulatie.

Een baby met een lage prikkeldrempel heeft sneller rust en voorspelbaarheid nodig. Een baby met een hoge prikkeldrempel kan juist extra stimulatie vragen, bijvoorbeeld door veel te bewegen of alert rond te kijken.

---

Kijk eens naar de lichaamstaal van deze baby...

Hoe herken je vermoeidheid bij je baby?

Er is nog veel meer te zien aan baby's!

Wil jij de signalen van je baby beter leren begrijpen? Volg dan super laagdrempelig onze online cursus: 'Kijk wat je baby zegt.' Deze bestaat uit korte filmpjes, waardoor je nog beter leert snappen wat jouw baby je probeert te vertellen!

Online cursus: Kijk wat je baby zegt

---

Hoe kun je overprikkeling voorkomen?

1. Volg de signalen van je baby

Let goed op de subtiele tekens van overprikkeling. Voorkomen is beter dan genezen! Merk je dat je baby zich afwendt of onrustig wordt? Dan is het tijd voor rust.

2. Creëer een prikkelarme omgeving

Een rustige, zachte omgeving helpt je baby om zich veilig te voelen. Denk aan gedempt licht, zachte stemmen en een overzichtelijke ruimte zonder te veel felle kleuren of geluiden. Houd de box in de basis rustig en biedt pas prikkelend speelgoed aan als je baby wakker en alert is.

3. Houd regelmaat en voorspelbaarheid aan

Een vast ritme geeft je baby houvast. Terugkerende slaap- en voedingsmomenten zorgen ervoor dat je baby minder snel overweldigd raakt.

4. Gebruik veel lichaamscontact

Huid-op-huidcontact of een rustige draagdoek kan helpen om je baby te reguleren. Dit werkt troostend en helpt bij het verwerken van prikkels.

5. Geef je baby tijd om bij te komen

Na een drukke dag of een nieuw avontuur kan je baby tijd nodig hebben om de prikkels te verwerken. Bied een moment van rust: knuffelen in een stille kamer of even in een donkere kamer slapen kan helpen.

Baby kalmeert van akoestische muziek

Tot slot: Kijk goed naar je baby en bied steun!

Elke baby is uniek en ontwikkelt zijn eigen manier om met prikkels om te gaan. Als ouder ben jij de veilige haven waarin je baby mag groeien en ontdekken. Door sensitief te reageren op de signalen van je kindje, help je het om de wereld stap voor stap te leren kennen – zonder overweldigd te raken.

Heb je het idee dat je baby structureel moeite heeft met prikkelverwerking? Aarzel niet om advies in te winnen bij een kinderfysiotherapeut of een specialist in de vroege ontwikkeling. Samen kun je kijken naar wat jouw baby nodig heeft.

Wil je meer lezen over de vroege ouder-kindrelatie en prikkelverwerking? Laat het weten in de reacties!