Ik ga het anders doen dan mijn eigen ouders... maar hoe?

Harde (lijf)straffen, emotionele onbeschikbaarheid, zwijgende gehoorzaamheid als grootste deugd. De afgelopen decennia is de visie op goed ouderschap nogal veranderd. In de praktijk zie ik vaak ouders die al vanaf hun kinderwens het idee hebben: 'Ik ga het anders doen dan mijn eigen ouders.' Maar op een bepaald punt rijst altijd de vraag: 'Hoe dan?'

Hoe je liefde geeft, leer je van je ouders

Het is namelijk niet onmogelijk om je kind iets te geven dat je zelf niet hebt gekregen. Maar het kan op momenten wel heel lastig zijn. Liefde geven en leren om een relatie op te bouwen, leer je namelijk niet uit boeken. Het opbouwen van een relatie leer je door de allereerste relaties die je aangaat in je leven. In de eerste jaren van je bestaan, worden de relationele ervaringen die je hebt met je ouders, als een blauwdruk in jouw ontwikkelende brein opgeslagen. Vaak zijn het niet eens bewuste herinneringen. De herinneringen worden onderdeel van hoe jouw brein zich vormt. Bijvoorbeeld in:

• hoe je stresssysteem wordt aangelegd.

• de patronen die je opbouwt in het zoeken van nabijheid of afstand in relaties.

Ook het geven van liefde, is iets dat je leert van je ouders. Een aai, een liefdevolle blik, samen lachen. Als niemand dit in jouw jeugd bij jou heeft gedaan, dan moet je dus met je hoofd gaan bedenken hoe je lijf liefdevol kan zijn. Voor veel ouders die ik zie, voelt dat onnatuurlijk. Uiteraard zijn er allerlei mogelijkheden om dit alsnog te leren. Maar het vraagt soms wel wat extra aandacht. En dat kan een pijnlijke realisatie zijn.

Als het veiliger voelt om stil te zijn...

Karol en Maryam kwamen bij me toen hun zoon Sami twee was. Ze vertelden dat ze dolblij waren toen ze in verwachting bleken. Ze zouden samen de ouders worden, die zij zelf nooit gehad hadden. Het gezin vormen dat ze beiden niet kenden.

De geschiedenis van Karol en Maryam

Karol was in Polen opgegroeid zonder zijn vader, die het gezin had verlaten toen hij zes maanden oud was. Zijn moeder was depressief geweest tijdens zijn jeugd, waardoor hij al jong leerde om zijn moeder niet te belasten en zichzelf te redden. Zijn vader had nooit meer contact met hem opgenomen.

Maryam was opgegroeid met haar moeder in Marokko, terwijl haar vader in Nederland geld verdiende voor het gezin. Ze had geleerd om zich stil te houden, om niet op te vallen. Haar moeder voelde zich onveilig zonder de bescherming van haar man en leerde Maryam om vooral binnen te blijven en stil te zijn. Voor de veiligheid van het gezin.

Ze werden beiden hardwerkende, gedisciplineerde, hoogopgeleide mensen. Ze vonden elkaar in hun routineuze leven, dat hen beiden houvast bood. Met een ingetogen, gezamenlijkheid hadden ze elkaar helemaal gevonden. Vastbesloten om hun stevige saamhorigheid te bezegelen met de opbouw van een gezin.

De spiegel van Sami

Sami was echter alles behalve ingetogen. Vanaf zijn geboorte was zijn lijfje onrustig geweest en uitte hij zijn gevoelens luidkeels. Zijn ouders waren evenzeer trots dat hij zo 'open' was, als angstig voor de emotionele behoeften die hij hiermee liet zien. Sami deed precies dat, wat voor hen vroeger onveilig was. Daardoor was het lastig voor hen, om hem fysiek en emotioneel de steun te geven waarom hij zo luid vroeg. Als peuter ging Sami helemaal los. Hij had driftbuien en wilde zijn eigen zin heel graag kenbaar maken. Karol en Maryam kwamen afgepeigerd en bezorgd bij mij. Hoe konden ze met deze jongen omgaan, die alles deed dat zij zelf als kind niet hadden kunnen doen? Harde straffen en hem negeren waren de enige 'tools' die ze in hun emotionele gereedschapskist hadden. De volhardende Sami werd hier echter niet kalmer van.

Het ouderschap als leerschool van het leven

Het is zo begrijpelijk dat we er als ouders soms even niet uitkomen. Dat we in ons ouderschap geraakt worden of gespiegeld worden in onze eigen patronen, angsten en onvermogens. Dat maakt het ouderschap juist zo'n enorme levensles. Hoe waardevol is het om niet weg te lopen van de pijn, niet weg te lopen van de les die het leven je geeft? Maar om net als Karol en Maryam steun te zoeken in 'hoe dan wel?' Door op een meer emotionele laag contact te leren maken met zichzelf, konden ze uiteindelijk ook hun Sami beter begrijpen en begeleiden. Het werd een ontroerende leerschool voor het hele gezin.

Behoefte aan steun?

Merk je zelf ook dat het ouderschap veel in jou/jullie aanraakt? Heb je behoefte aan wat ondersteuning? Jullie zijn welkom. Je hoeft het niet allemaal alleen te doen. Kijk even op deze pagina, als je behoefte hebt aan steun.